Εχει όμορφες γειτονιές στην ύπαιθρο. Μπορεί να μη γυαλίζουν από λούστρα και αλουμίνιο, λάμπουν όμως ακόμα και το χειμώνα λουσμένες στην υγρασία του Γενάρη. Διαβιούν με νωχέλεια μέσα στη γεωγραφία του Μοριά, διεκδικούν δικαίωμα σε μια εικονική τεμπελιά, με οίστρο φοραδίτσας που κυλιέται στη χλόη.
Τις παρατηρώ, αναζητώ τα μυστικά τους πίσω από πλίθες και κεραμοσκεπές, μοιάζουν να λικνίζονται, σαν να πάσχουν από χρόνιο ίλιγγο. Απολαμβάνω τη σοφή πολεοδομία, τον προσανατολισμό τους στις συντεταγμένες του ήλιου, μου φαίνονται σαν απλωμένη μπουγάδα ασπρόρουχων έτσι ασβεστωμένες, σαν αγαλματάκια αμίλητα κι ακούνητα σε παιδικό παιχνίδι.
Αναρωτιέμαι τι σόι άνθρωποι τις επινόησαν, με ποιες σκέψεις, με ποια τέχνη τις αρχιτεκτόνησαν. Στις απορίες μου απαντά με γρίφους μια φωνή, ο απόηχος σ' όλες τις μικρές ιστορίες των κτητόρων τους. Αλλοι μου τις λένε ζωντανά, άλλοι πάλι στέλνουν μηνύματα σαν ήρωες παραμυθιών με παλικαράκια και νεράιδες... Εχει αυτοθυσία κάθε αφήγηση, κάθε νεύμα, φορτίο των κατασκευών που απέθεσε πάνω στα παλιά χωριά η ιστορία. Τις πιο ωραίες ιστορίες αντλώ από το κοίλον της λίμνας Πηνειού που τυλίγει τις συντεταγμένες μου.
Εχουμε ένα φράγμα στην Ηλεία, φτιαγμένο την εποχή των σχεδιασμών της «μακροχρονίου αναπτύξεως» της χώρας. Το φράγμα Πηνειού, που ολοκληρώθηκε στα τέλη του '60. Μεγάλη δέση, μεγάλη και η τεχνητή λίμνη, όπου σουρώνει 45 χρόνια το νερό από τα βουνά. Το φράγμα έπνιξε πολλά χωριά, έγινε ο άνεμος κουβάρι τότε εδώ, δούλεψαν χρόνια τα παλικάρια των εξαφανισμένων χωριών στο έργο. Αλλοι κουβαλούσαν πέτρα από το Πορτοβούνι για τη δέση, άλλοι έσκαψαν, άλλοι έκτισαν. Αλλοι πάλι, όταν τελείωσε το έργο, ανέλαβαν να καθαρίσουν τη λεκάνη πριν πλημμυρίσει... Οι ιστορίες που λένε έχουν μια κλιμακωτή συγκίνηση. Στο «τικ» της μελαγχολίας, αυτή που αφηγούνται όσοι ανέλαβαν εργολαβικά να ξεριζώσουν τη ζωή που απογραφόταν στα χωριά πριν από το έργο. Πρώτα έφυγαν οι κάτοικοι, παίρνοντας μαζί οικοσκευές, ζωντανά, εργαλεία και μηχανήματα. Μετά κόπηκαν δένδρα, αμπέλια, σταφίδες και πουλήθηκαν για καυσόξυλα. Μπήκαν εργάτες και γκρέμισαν σπίτια, ξήλωσαν πορτοπαράθυρα, ξεχώρισαν πετούγιες και κλειδαριές, βρυσάκια, νεροχύτες. Κατέβασαν κεραμίδια και τουβλέτες όπου υπήρχαν, αφού εκείνο τον καιρό κυριαρχούσε η πλίθα στα κτισίματα. Επρεπε να καθαρίσει ο τόπος για να μην μπαζωθεί ο βυθός πάνω απ' τα όρια της μελέτης. Μαζί, οι εργολάβοι της αποκαθήλωσης, ανέλαβαν να γκρεμίσουν και εκκλησιές... Ποιος όμως από τους ντόπιους θα τολμούσε να γκρεμίσει τα ιερά; Μια ιστορία από το γκρέμισμα εκκλησιών μού έδωσε αφορμή για το σημερινό παραμύθι... Πέντε ήταν οι εκκλησίες που έπρεπε να γκρεμιστούν και κανείς δεν τολμούσε... Οι επίτροποι τις άδειασαν, αλλά η «ιερότης» στοίχειωνε τους εργάτες που είχαν αναλάβει τη συνέχεια. Ετσι πρέπει να έγινε με το εκκλησάκι της Αγίας Αννας, στο χωριό Μπαλή. Το κτίσμα από μπετόν παρέμεινε ατόφιο να βυθίζεται και να αναδύεται κάθε χρόνο μέχρι σήμερα. Η Παναγιά στις Ξενιές άδειασε κι αυτή, έμεινε όμως το τέμπλο της. Οταν ο εργολάβος πήγε στο χωριό δεν τόλμησε να το αγγίξει. Εψαξε λύση... Βρήκε τον ηγούμενο στη μονή Νοτενών του Σκιαδά, που εκείνο τον καιρό έφτιαχνε ένα εκκλησάκι. Φόρτωσαν το ξυλόγλυπτο τέμπλο της Παναγιάς και το μετέφεραν λίγα χωριά πιο πάνω, στο μοναστήρι. Το τέμπλο στέκεται ακόμα στο ναΐδριο Αγίου Γερασίμου στα Νοτενά. Και η Παναγιά στις Ξενιές πνίγηκε στο βυθό της λίμνης. Κάποιοι λένε ότι πού και πού ακούνε την καμπάνα της να κτυπά. Αστεία πράγματα! Αφού την καμπάνα την πήγαν οι μετανάστες στο χωριό όπου μεταφέρθηκαν, στην καινούργια εκκλησία.
Η λίμνα γεμίζει τους χειμώνες και αδειάζει τα καλοκαίρια από τα ποτίσματα του κάμπου. Εντός της και κοιμητήρια... Κανείς δεν λέει τι έγιναν τα κοιμητήρια... Οταν ρωτάω, κλαίνε μονάχα. Εκεί μέσα είναι ακόμα τα σώματα... Πρόλαβαν να βγάλουν σταυρούς και καντήλια... Ετσι γίνονταν πάντα με την προσφυγιά, οι νεκροί έμεναν πίσω σηματωροί της μνήμης που καταποντίζεται... Σαν τους χιλιάδες πνιγμένους μετανάστες της Μεσόγειου, τα εννιά παιδιά και τις τρεις γυναίκες στο βυθό του Φαρμακονησιού τις προάλλες. Αλήθεια, σηματωροί ποίας μνήμης, ποίας ψυχής, ποίας ιερότητας είναι αυτοί;
πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου