Ο συγγραφέας ΠΑΥΛΟΣ ΜΑΤΕΣΙΣ καταγόμενος απο την Ορεινή Ηλεία

Ο θεατρικός συγγραφέας, πεζογράφος και μεταφραστής Παύλος Μάτεσις γεννήθηκε το 1933 στην Δίβρη (Λαμπεία) Ηλείας. Μέχρι τα 19 του έζησε σε πολλές επαρχιακές πόλεις. Σπούδασε θέατρο (πτυχίο ηθοποιού), μουσική (πτυχίο βιολιού), ξένες γλώσσες (αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά). Δίδαξε υποκριτική (1863-64) στη σχολή Σταυράκου. Διετέλεσε βοηθός - δραματουργός στο Εθνικό Θέατρο, 1971-1973. Έμεινε στο Λονδίνο καθόλη τη διάρκεια του 1969. Έγραψε και σκηνοθέτησε 2 τηλεοπτικές σειρές (ΥΕΝΕΔ 1974-6) και έχει γράψει κείμενα για Floor Show.

Η πρώτη παρουσία του Παύλου Μάτεσι στα ελληνικά γράμματα ήταν το 1967 με το θεατρικό έργο Η Τελετή (θέατρο Ν. Ιωνίας 1967 και Εθνικό Θέατρο 1969). Τα 11 από τα 13 θεατρικά έργα του είναι κυρίως παιγμένα από το Εθνικό Θέατρο, ενώ κάποια από αυτά έχουν παρουσιαστεί και στο εξωτερικό. Ο Μάτεσις έχει λάβει πολλές διακρίσεις για το έργο του, όπως το Kρατικό Bραβείο Θεάτρου για την Τελετή το 1966, το Έπαθλο Kαρόλου Kούν για το καλύτερο θεατρικό έργο της χρονιάς το 1989 ("Περιποιητής φυτών"), το βραβείο Eλληνοφώνων Kάτω Iταλίας, για το μυθιστόρημα "Η μητέρα του σκύλου" το 1998, το Mέγα Bραβείο Κριτικών το 2000, το ιταλικό Bραβείο ACERBI το 2002.

Tα μυθιστορήματά του "Η μητέρα του σκύλου" (50η έκδοση), "O Παλαιός των Ημερών" (13η έκδοση) και "Πάντα καλά" (27η έκδοση) κυκλοφορούν σε δεκατέσσερις χώρες, ενώ θεατρικά του έργα έχουν εκδοθεί στην Αγγλία, την Ιταλία, τη Ρουμανία, τη Γαλλία, τη Φινλανδία και το Iσραήλ.

Ο Παύλος Μάτεσις έχει επίσης στο ενεργητικό του μια σημαντική καριέρα μεταφραστή. Έχει μεταφράσει στα ελληνικά: Mrojek, Ben Johnson, Roger Vitrac, Harold Pinter, Henrik Ibsen, Sean O' Casey, Fernando Arrabal, Joe Orton, Antonin Artaud, Margaret Atwood, Map. Macdonald, William Shakespeare, Beaumarchais, Stendhal, Alain Fournier, Στρατή Χαβιαρά, Alba Ambert, Peter Ackroyd, William Faulkner και στα νέα ελληνικά τα έργα του Αριστοφάνη.

Ο Διεθνής τύπος για τον Μάτεσι:

• "Στη Μητέρα του Σκύλου, όπως ο Φώκνερ στη Βουή και το Πάθος, ο Μάτεσις δίνει τον λόγο στους πτωχούς τω πνεύματι... έργο εξαιρετικά δυνατό..." Le Monde.
• "Ο Παλαιός των Ημερών...έργο άξιο να τοποθετηθεί μεταξύ των καλύτερων της παγκόσμιας λογοτεχνίας..." La Marseillaise.
• "Η Μητέρα του Σκύλου... η ζωή εκρήγνυται σαν βόμβα... άπειρες είναι οι σκηνές που θα θυμόμαστε..." Corriere Della Sera.
• "...με τον Παλαιό των Ημερών, σίγουρα θα ευφραινόταν ο ανατρεπτικός Γκόγια..." Magazine des arts et Divertissements, Brussels.

«Ο Παύλος Μάτεσις είναι συγγραφέας ιδιοφυής, ποικίλων επιδράσεων. Δεν μιμείται κανέναν. Δεν τον μιμείται κανείς. Κάθε νέο έργο του είναι και μια έκπληξη», γράφει το 1989 ο κριτικός θεάτρου Άλκης Μαργαρίτης στο περιοδικό ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ, ενώ ο κριτικός θεάτρου Κώστας Γεωργουσόπουλος θα πει «…Ο Μάτεσις ποιεί λογοτεχνία - επιμένει να παράγει στυλ. Δεν πάσχει από τη φτωχοαλαζονική μανία της εξομολόγησης ή της ηθολογίας ή της μαρτυρίας… Ο Μάτεσις είναι ο μέγας είρων της λογοτεχνίας μας».

ΕΧΕΙ ΠΕΙ:

στο έλλειμμα Παιδείας από την οποία χαρακτηρίζεται η εποχή μας. Ο Παύλος Μάτεσις διαπιστώνει: «Σήμερα η Παιδεία ευνουχίζει, διότι έχει μεταβληθεί. Κάποτε η βάση της Παιδείας ήταν ο έρως προς τη γνώση. Σήμερα ο στόχος είναι κάποιος να διοριστεί και να βρει επαγγελματικούς προσανατολισμούς. Δεν υπάρχει έρως προς τη γνώση».

Για τη νεοελληνική εικόνα :  «έχουμε κακούς και βλαπτικούς γείτονες και η Ελλάδα θα ήταν προτιμότερο να ήταν ένα νησί. Η ελληνική ιστορία είναι πολυκύμαντη και ίσως άτυχη. Κάθε φορά έχει διακοπές και ενάρξεις. Οι Ελληνες σήμερα, κυρίως στη λογοτεχνία, δεν έχουν αυτό τον ανόητο πατριωτισμό ή σοβινιστικές τάσεις ή αλυτρωτισμό. Σήμερα δεν γράφονται πατριωτικά θέματα. Ομως πιστεύω ότι η ελληνική λογοτεχνία σήμερα είναι μια λογοτεχνία σε άνοδο». Και ίσως είναι παρήγορο το γεγονός ότι «όλοι οι Ελληνες, ακόμη και αυτοί που δεν διαβάζουν, ξέρουν ποια είναι τα ουσιαστικά ονόματα της τουρκικής Μικράς Ασίας. Είναι Ιωνία και Αιολίς».

Για το θέατρο του 21ου αιώνα. Που πρέπει να είναι: όχι ρεαλισμός, όχι νατουραλισμός, όχι πατριωτισμός και πατριδολαγνεία. Είδαμε ποτέ τον Κάφκα και τον Μπέκετ να είναι εθνικόφρονες; Βεβαίως, ρέει στο αίμα τους ο ρυθμός της γλώσσας τους, ο σφυγμός της χώρας τους. Αλλά αυτό είναι άλλο πράγμα. Ξέρω ότι οι συγγραφείς αναγκάζονται σε ορισμένες κρίσιμες περιόδους να γράψουν για την πατρίδα τους, να επιστρατευθούν. Εμένα δεν μου συνέβη, αν και δεν είμαι σίγουρος ότι θα μπορούσα να το κάνω».

Κι όμως τα έργα του, θεατρικά και λογοτεχνικά, είναι γεμάτα αναφορές στο αρχαίο παρελθόν μας. «Ναι, γιατί τα μεγάλα ρεύματα της τέχνης που με συνεπήραν τα βρήκα και στην αρχαϊκή Ελλάδα. Προσέξτε, δεν είμαι καθόλου ελληνομανής και ελληνολάγνος. Ο Γκόγια, ο Μότσαρτ και ο Πρωταγόρας ανήκουν σε όποιον τους αγαπάει. Δεν λέω ποτέ "η κληρονομιά μας". Αυτό το "μας" με σκοτώνει».

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: ΑΝΡΕΑΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΗΓΕΣ: Συνεντεύξεις  στην Ελευθεροτυπία και στον Ελεύθερο Τύπο 1999

                  ΑΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ.