ΕΚΘΕΣΗ «ΟΛΥΜΠΙΑ: ΛΑΤΡΕΙΑ, ΜΥΘΟΣ, ΑΓΩΝΕΣ»

Πίσω από τις «πολιτιστικές» προφάσεις

Εγκαινιάζεται αύριο στο Μουσείο «Martin Gropius Bau» του Βερολίνου η, πολυδιαφημιζόμενη, έκθεση «Ολυμπία: Λατρεία, Μύθος, Αγώνες», η οποία ναι μεν παρουσιάζεται ως η μεγαλύτερη που έχει γίνει ποτέ στον κόσμο για την Αρχαία Ολυμπία, αλλά με τα ελληνικά μουσεία να συμμετέχουν σε αυτήν με τον αριθμό - «μαμούθ» των 564 αρχαίων έργων(!) που εξήχθησαν γι' αυτό το σκοπό και που μερικά από τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό, όχι βέβαια το ελληνικό. Τα υπόλοιπα εκθέματα προέρχονται από συλλογές άλλων μουσείων της Γερμανίας, της Ιταλίας και άλλων χωρών.

Οπως έχει κατ' επανάληψη σημειώσει ο «Ρ», η έκθεση αυτή αποτελεί το «κρεσέντο» των προσωρινών εξαγωγών και δανεισμών στο εξωτερικό αρχαίων έργων από ελληνικά μουσεία που έχουν πάρει διαστάσεις «τσουνάμι» τα τελευταία δύο χρόνια. Η επιστημονική και παιδευτική χρησιμότητα τέτοιων εκθέσεων και εξαγωγών αμφισβητείται σοβαρά από μέρος της αρχαιολογικής κοινότητας - ενώ υπάρχουν και σοβαροί προβληματισμοί για την ασφάλεια αυτών των ανεκτίμητων και αναντικατάστατων αντικειμένων που ταξιδεύουν ανά τον κόσμο - αν και οι κυβερνήσεις δεν μπαίνουν καν στον «κόπο» να αιτιολογήσουν αυτές τις πολιτικές, ουσιαστικά, επιλογές με επιστημονικούς όρους.

Αντίθετα, η προπαγανδιστική «καραμέλα» κάνει λόγο για «εξωστρέφεια» του ελληνικού πολιτισμού (σ.σ. προφανώς ο όρος «εξωστρέφεια» για το ελληνικό αστικό κράτος εμπεριέχει μόνο ποσοτικά κριτήρια) και βέβαια για την... «τόνωση» του τουρισμού, αν και μέχρι τώρα καμιά πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού δεν έχει τεκμηριώσει τη «σχέση» μεταξύ της «προσέλκυσης» τουριστών και των εξαγωγών αρχαιοτήτων.

Σε κάθε περίπτωση οι αρχαιότητες και με αυτόν τον τρόπο χρησιμοποιούνται για διπλωματικούς, οικονομικούς, πολιτικούς λόγους, οι οποίοι εντάσσονται στο γενικότερο προσανατολισμό εμπορευματοποίησης του πολιτισμού.

Πάντως, η ελληνική κυβέρνηση έχει δώσει ιδιαίτερη σημασία σε αυτή την έκθεση η οποία, μετά το Βερολίνο, θα ταξιδέψει στο Κατάρ, με την υπόσχεση ότι θα την δούμε κάποια στιγμή και στην Ελλάδα. Τον περασμένο Ιούλη δόθηκε και σχετική συνέντευξη Τύπου από την ηγεσία του υπουργείου - με τους ανάλογους «τεμενάδες» στους «χορηγούς» για τη «στήριξή» τους - ενώ στα εγκαίνια θα παραβρεθεί και ο αναπληρωτής υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Κ. Τζαβάρας.

Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι το Κατάρ έχει αναδειχθεί, τα τελευταία χρόνια, σε μεγάλο επενδυτή στον πολιτιστικό τομέα, με τα «πετροδόλαρα» να μετατρέπονται σε μουσεία τα οποία έχουν σαφή εμπορευματικό - αγοραίο σκοπό αφού η επένδυση πρέπει να αποφέρει και κέρδη. Το 2010 οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» έγραφαν ότι το Κατάρ, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας υγροποιημένου φυσικού αερίου στον κόσμο, στοχεύει, επενδυτικά, σε τράπεζες και ακίνητα, αλλά το εμιράτο έχει μεγάλες φιλοδοξίες και στον πολιτισμό. Το 2008 εγκαινιάστηκε το Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης και το 2010 το Μουσείο Σύγχρονης Αραβικής Τέχνης. Παράλληλα, οι εμίρηδες είναι από τους καλύτερους πελάτες των μεγάλων οίκων δημοπρασιών.

Τα εκατοντάδες πολύτιμα αρχαία αντικείμενα των ελληνικών μουσείων θα αποτελέσουν μία ακόμη «ατραξιόν» του «πολιτιστικού»... «Λας Βέγκας» των «πετρελαιάδων» της Αραβικής Θάλασσας...

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ: ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ